Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, logistics thương mại điện tử, hay eLogistics, đóng vai trò then chốt trong việc vận hành mượt mà các hoạt động bán lẻ trực tuyến. eLogistics bao gồm các quy trình phức tạp để quản lý và giao hàng từ nhà cung cấp đến khách hàng một cách hiệu quả và chính xác.

Khi các doanh nghiệp trên toàn thế giới đang chuyển dần hoạt động kinh doanh lên Internet, việc hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản của logistics thương mại điện tử trở nên không thể thiếu để tối ưu hóa hoạt động và duy trì sự cạnh tranh trong thị trường năng động.

1. Logistics thương mại điện tử là gì?

Logistics thương mại điện tử, còn được gọi là eLogistics, là quy trình chuyên biệt để quản lý và hoàn thành các đơn hàng trực tuyến từ điểm bán hàng đến khi giao hàng tận tay khách hàng. Khác với logistics truyền thống, chủ yếu tập trung vào việc di chuyển hàng hóa qua các cửa hàng vật lý hoặc trung tâm phân phối, logistics thương mại điện tử được thiết kế phù hợp với những thách thức và cơ hội độc đáo của môi trường bán lẻ trực tuyến.

eLogistics gồm loạt các hoạt động như xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn kho, lưu kho, đóng gói, và logistics vận chuyển. Mục tiêu của logistics thương mại điện tử là đảm bảo rằng sản phẩm được giao đến khách hàng nhanh chóng, chính xác và tiết kiệm chi phí, từ đó nâng cao sự hài lòng của khách hàng và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động cho các nhà bán lẻ trực tuyến.

2. Các thành phần chính của Logistics Thương mại điện tử 

Quy trình eLogistics bao gồm một số thành phần quan trọng. Chúng phối hợp với nhau để đảm bảo rằng các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể hoàn thành đơn hàng một cách chính xác, hiệu quả và đúng thời hạn, từ đó đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng và nâng cao hiệu suất hoạt động tổng thể.

Xử Lý Đơn Hàng:

Bao gồm việc nhận và xác nhận các đơn đặt hàng trên nền tảng thương mại điện tử. Bên cạnh đó còn có những nhiệm vụ khác như xác minh đơn hàng, xử lý thanh toán và nhập đơn hàng vào hệ thống.

Quản Lý Hàng Tồn Kho:

Quản lý hàng tồn kho hiệu quả là rất quan trọng đối với logistics thương mại điện tử. Quy trình này bao gồm theo dõi mức tồn kho, giám sát sự di chuyển của hàng hóa và đảm bảo số lượng hàng tồn kho chính xác để ngăn ngừa tình trạng hết hàng hoặc tồn kho quá mức.

Lưu Kho:

Logistics thương mại điện tử thường sử dụng các nhà kho hoặc trung tâm hoàn thành đơn hàng được đặt chiến lược để tạo điều kiện cho việc xử lý đơn hàng và vận chuyển nhanh chóng. Các nhà kho được tổ chức để lưu trữ và chọn hàng một cách hiệu quả cho các đơn hàng.

Đóng Gói:

Đóng gói trong logistics thương mại điện tử bao gồm việc lựa chọn vật liệu đóng gói phù hợp, đảm bảo sản phẩm được đóng gói an toàn để tránh hư hỏng trong quá trình vận chuyển, và đôi khi bao gồm cả việc tạo thương hiệu để mang lại trải nghiệm tích cực cho khách hàng.

Vận Chuyển và Giao Nhận:

Thành phần này bao gồm việc lựa chọn phương thức vận chuyển tối ưu (ví dụ: đường bộ, đường hàng không) dựa trên các yếu tố như tốc độ giao hàng và hiệu quả chi phí. Ngoài ra còn có việc quản lý các đối tác logistics hoặc nhà vận chuyển để giao hàng đúng hạn.

Quản Lý Trả Hàng:

Xử lý trả hàng là một khía cạnh quan trọng của logistics thương mại điện tử. Doanh nghiệp cần xử lý các mặt hàng trả lại, đánh giá tình trạng của chúng, bổ sung hàng tồn kho và hoàn tiền hoặc đổi hàng theo chính sách của công ty.

Công Nghệ và Tích Hợp:

Logistics thương mại điện tử phụ thuộc nhiều vào công nghệ để tự động hóa và tích hợp các quy trình. Điều này bao gồm việc sử dụng hệ thống quản lý hàng tồn kho, hệ thống quản lý đơn hàng và hệ thống quản lý vận chuyển (TMS) để tối ưu hóa hoạt động và nâng cao hiệu quả.

Dịch Vụ Khách Hàng:

Mặc dù không luôn được coi là một thành phần thiết yếu của logistics, dịch vụ khách hàng lại đóng vai trò quan trọng trong logistics thương mại điện tử bằng cách quản lý các yêu cầu liên quan đến đơn hàng, theo dõi lô hàng và giải quyết bất kỳ vấn đề nào phát sinh trong quá trình hoàn thành đơn hàng.

3. Các kiểu logistics thương mại điện tử (eLogistics)

Có bốn loại logistics thương mại điện tử phổ biến. Mỗi loại logistics thương mại điện tử có những ưu điểm và thách thức riêng, và việc lựa chọn phụ thuộc vào các yếu tố như quy mô doanh nghiệp, đặc điểm sản phẩm, thị trường mục tiêu và mục tiêu chiến lược. Chọn đúng chiến lược logistics là điều cần thiết để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động, nâng cao sự hài lòng của khách hàng và hỗ trợ tăng trưởng doanh nghiệp trong thị trường thương mại điện tử cạnh tranh.

3.1 Dropshipping

Dropshipping là một phương pháp hoàn thành đơn hàng mà nhà bán lẻ trực tuyến (người bán dropshipping) không giữ hàng tồn kho. Thay vào đó, khi khách hàng đặt hàng, nhà bán lẻ chuyển thông tin đơn hàng và hướng dẫn giao hàng cho nhà cung cấp hoặc nhà sản xuất bên thứ ba. Nhà cung cấp sau đó sẽ giao sản phẩm trực tiếp cho khách hàng.

Dropshipping có lợi thế vì loại bỏ nhu cầu lưu trữ và quản lý hàng tồn kho, giảm chi phí và rủi ro ban đầu cho nhà bán lẻ. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là nhà bán lẻ có ít kiểm soát hơn đối với quá trình hoàn thành đơn hàng và có thể gặp khó khăn trong việc duy trì sự sẵn có và chất lượng sản phẩm nhất quán.

3.2 Logistics bên thứ ba (3PL)

Các nhà cung cấp logistics bên thứ ba (3PL) cung cấp các dịch vụ logistics và quản lý chuỗi cung ứng được thuê ngoài cho các doanh nghiệp thương mại điện tử. Các nhà cung cấp này chuyên về lưu kho, hoàn thành đơn hàng, quản lý hàng tồn kho, vận chuyển và thường cung cấp các dịch vụ bổ sung như logistics ngược (xử lý trả hàng).

Các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể hưởng lợi từ việc hợp tác với nhà cung cấp 3PL bằng cách tận dụng chuyên môn, cơ sở hạ tầng và các mối quan hệ đã thiết lập với các hãng vận chuyển của họ. Điều này có thể dẫn đến tiết kiệm chi phí, cải thiện hiệu quả trong việc hoàn thành đơn hàng và khả năng mở rộng quy mô khi các nhà cung cấp 3PL có thể xử lý các biến động về khối lượng đơn hàng và các đợt cao điểm theo mùa. Tuy nhiên, các doanh nghiệp phải chọn nhà cung cấp 3PL phù hợp với nhu cầu cụ thể và tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ của họ.

3.3 Xử lý đơn hàng nội bộ (In-house fulfillment)

In-house fulfillment liên quan đến việc các doanh nghiệp thương mại điện tử tự quản lý hoạt động logistics của mình. Điều này bao gồm việc thiết lập và quản lý kho hoặc trung tâm hoàn thành đơn hàng, thuê nhân viên để chọn, đóng gói và vận chuyển đơn hàng, và giám sát toàn bộ quy trình hoàn thành đơn hàng.

In-house fulfillment cho phép các doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn toàn bộ chuỗi logistics, cho phép tùy chỉnh các quy trình và quản lý trực tiếp các tương tác với khách hàng. Tuy nhiên, điều này này đòi hỏi đầu tư ban đầu đáng kể vào cơ sở hạ tầng, công nghệ và nhân lực, cũng như chi phí hoạt động liên tục. Các doanh nghiệp lựa chọn hoàn thành đơn hàng nội bộ cũng phải đảm bảo rằng họ có khả năng xử lý các biến động về nhu cầu và duy trì mức dịch vụ trong các đợt cao điểm.

3.4 Mô Hình Lai (hybrid model)

Một số doanh nghiệp chọn các mô hình logistics lai kết hợp các yếu tố của dropshipping, dịch vụ 3PL và hoàn thành đơn hàng nội bộ. Ví dụ, một doanh nghiệp có thể sử dụng dropshipping cho một số sản phẩm hoặc nhà cung cấp trong khi tự quản lý lưu kho và hoàn thành đơn hàng cho các mặt hàng cốt lõi hoặc có nhu cầu cao.

Các mô hình lai mang lại sự linh hoạt và khả năng điều chỉnh các chiến lược logistics cho các dòng sản phẩm cụ thể hoặc điều kiện thị trường. Tuy nhiên, quản lý nhiều mô hình logistics đòi hỏi sự phối hợp và tích hợp cẩn thận để đảm bảo các hoạt động trơn tru và trải nghiệm khách hàng nhất quán.

4. Lợi ích khi triển khai logistics thương mại điện tử

Triển khai eLogistics mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Bằng cách tận dụng những lợi ích này, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa hoạt động logistics để hỗ trợ tăng trưởng, cải thiện trải nghiệm khách hàng và duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường bán lẻ trực tuyến.

Hiệu Quả Chi Phí

Bằng cách tối ưu hóa các quy trình như lưu kho, quản lý hàng tồn kho và vận chuyển, logistics thương mại điện tử giúp giảm chi phí vận hành. Điều này bao gồm việc giảm thiểu chi phí lưu trữ, cải thiện vòng quay hàng tồn kho và tận dụng các ưu đãi vận chuyển hàng loạt.

Thời Gian Giao Hàng Nhanh Hơn

Logistics thương mại điện tử hiệu quả cho phép hoàn thành và vận chuyển đơn hàng nhanh chóng hơn. Điều này không chỉ nâng cao sự hài lòng của khách hàng mà còn đáp ứng các kỳ vọng về giao hàng nhanh chóng do các nền tảng thương mại điện tử lớn đặt ra.

Cải Thiện Sự Hài Lòng Của Khách Hàng

Hoàn thành đơn hàng kịp thời và chính xác góp phần vào sự hài lòng cao hơn của khách hàng. Logistics thương mại điện tử đảm bảo rằng các đơn hàng được xử lý nhanh chóng, lô hàng được theo dõi hiệu quả và khách hàng nhận được sản phẩm của họ trong tình trạng tốt.

Minh Bạch Trong Hoạt Động

Các hệ thống logistics thương mại điện tử hiện đại thường bao gồm khả năng theo dõi và báo cáo theo thời gian thực. Sự minh bạch này cho phép các doanh nghiệp giám sát mức tồn kho, theo dõi lô hàng và phân tích các chỉ số hiệu suất để tối ưu hóa hoạt động liên tục.

Tích Hợp Với Công Nghệ

Các hệ thống logistics thương mại điện tử tích hợp với các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, phân tích dựa trên AI và các nền tảng dựa trên đám mây. Những công nghệ này giúp tinh giản các quy trình, giảm lỗi và nâng cao hiệu quả hoạt động tổng thể.

Tăng Cường Tính Linh Hoạt

Logistics thương mại điện tử cung cấp sự linh hoạt trong việc thích ứng với nhu cầu thị trường thay đổi và các biến động theo mùa. Doanh nghiệp có thể điều chỉnh mức tồn kho, phương thức vận chuyển và chiến lược phân phối một cách linh hoạt để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và điều kiện thị trường.

5. Hạn chế khi triển khai logistics thương mại điện tử

Bên cạnh những lợi ích mà hệ thống logistics thương mại điện tử có thể mang lại, cũng có một số nhược điểm cần xem xét trước khi áp dụng logistics vào thương mại điện tử.

Chi Phí Thiết Lập Ban Đầu

Thiết lập một hệ thống logistics thương mại điện tử hiệu quả đòi hỏi đầu tư ban đầu đáng kể vào cơ sở hạ tầng, công nghệ và nhân sự. Điều này bao gồm chi phí cho các nhà kho hoặc trung tâm hoàn thành đơn hàng, hệ thống quản lý hàng tồn kho, logistics vận chuyển và đào tạo nhân viên.

Phức Tạp và Thách Thức Tích Hợp

Việc tích hợp các thành phần khác nhau của logistics thương mại điện tử, chẳng hạn như quản lý hàng tồn kho, xử lý đơn hàng và hệ thống vận chuyển, có thể phức tạp. Đảm bảo tích hợp liền mạch thường đòi hỏi chuyên môn kỹ thuật và có thể liên quan đến các vấn đề tương thích với các hệ thống hiện có.

Phụ Thuộc Vào Các Nhà Cung Cấp Bên Thứ Ba

Nhiều doanh nghiệp thương mại điện tử dựa vào các nhà cung cấp logistics bên thứ ba (3PL) để lưu kho, hoàn thành đơn hàng và vận chuyển. Mặc dù việc thuê ngoài này có thể giảm bớt gánh nặng vận hành, nhưng cũng dẫn đến sự phụ thuộc vào các đối tác bên ngoài. Các vấn đề như gián đoạn dịch vụ, khoảng cách giao tiếp và các mối quan tâm về kiểm soát chất lượng có thể phát sinh, ảnh hưởng đến độ tin cậy chung của dịch vụ.

Lỗi và Trì Hoãn Logistics

Mặc dù có những tiến bộ về công nghệ, các lỗi logistics như sự khác biệt về hàng tồn kho, chậm trễ vận chuyển và sai sót trong đơn hàng vẫn có thể xảy ra. Những lỗi này có thể dẫn đến sự không hài lòng của khách hàng, tăng chi phí cho việc trả hàng và thay thế, và tiềm năng gây tổn hại đến danh tiếng thương hiệu.

Rủi Ro Về Vi Phạm Dữ Liệu

Logistics thương mại điện tử liên quan đến việc xử lý dữ liệu khách hàng nhạy cảm, bao gồm thông tin thanh toán và chi tiết cá nhân. Bảo vệ dữ liệu này khỏi các mối đe dọa mạng và vi phạm dữ liệu là điều cần thiết nhưng đòi hỏi các biện pháp an ninh mạng mạnh mẽ và tuân thủ các quy định bảo vệ dữ liệu.

Tác Động Môi Trường

Hoạt động logistics và vận chuyển trong thương mại điện tử có thể gây ra tác động đáng kể đến môi trường, bao gồm phát thải carbon từ các phương tiện vận chuyển và chất thải từ bao bì. Việc triển khai các biện pháp bền vững, chẳng hạn như tối ưu hóa tuyến đường giao hàng và sử dụng bao bì thân thiện với môi trường, có thể giảm thiểu các tác động này nhưng có thể tăng chi phí vận hành.

6. Tips để triển khai thành công eLogistics

Hiểu Rõ Yêu Cầu Kkinh Ddoanh

Bắt đầu bằng cách đánh giá nhu cầu kinh doanh, bao gồm khối lượng đơn hàng, đặc điểm sản phẩm, vị trí thị trường mục tiêu và biến động nhu cầu theo mùa. Sự hiểu biết này sẽ giúp lên chiến lược logistics và giúp doanh nghiệp chọn mô hình hoàn thành đơn hàng phù hợp nhất.

Chọn Đối Tác Logistics Phù Hợp

Lựa chọn các đối tác logistics hoặc nhà cung cấp dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL) đáng tin cậy dựa trên chuyên môn, hồ sơ thành tích, khả năng mở rộng và khả năng đáp ứng các yêu cầu cụ thể. Thực hiện kỹ lưỡng thẩm định và cân nhắc việc đến thăm cơ sở của họ để đảm bảo họ phù hợp với tiêu chuẩn.

Đầu Tư Vào Công Nghệ

Triển khai phần mềm quản lý thương mại điện tử và logistics mạnh mẽ tích hợp xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn kho và các hoạt động vận chuyển. Các công cụ tự động hóa có thể giúp tinh giản các quy trình, giảm lỗi và nâng cao hiệu quả trong việc hoàn thành đơn hàng và dịch vụ khách hàng.

Tự Động Hóa Các Nhiệm Vụ Lặp Đi Lặp Lại
Thực hiện tự động hóa cho các nhiệm vụ lặp đi lặp lại như xử lý đơn hàng, cập nhật hàng tồn kho và theo dõi lô hàng. Sử dụng tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) hoặc tích hợp phần mềm để tinh giản quy trình làm việc và giảm lỗi thủ công. Tự động hóa không chỉ cải thiện hiệu quả mà còn giải phóng nguồn lực để tập trung vào các sáng kiến chiến lược và hoạt động hướng đến khách hàng. Thường xuyên xem xét quy trình để xác định các cơ hội tự động hóa và tích hợp thêm với nền tảng thương mại điện tử và hệ thống logistics.

7. Những nhà cung cấp eLogistics hàng đầu thế giới

Trong thế giới logistics thương mại điện tử đang phát triển nhanh chóng, có một số công ty nổi bật nhờ các dịch vụ toàn diện và cách tiếp cận sáng tạo của họ. Các công ty như Amazon Logistics, FedEx Supply Chain và UPS đã thay đổi cục diện với mạng lưới rộng lớn và công nghệ tiên tiến.

Amazon Logistics

Amazon Logistics nổi tiếng với mạng lưới hoàn thành đơn hàng mạnh mẽ, tận dụng công nghệ tiên tiến để cung cấp dịch vụ vận chuyển nhanh chóng và đáng tin cậy cho khách hàng trên toàn thế giới. Các trung tâm hoàn thành đơn hàng của Amazon được đặt vị trí chiến lược, giúp rút ngắn thời gian giao hàng và xử lý đơn hàng hiệu quả. Sự tích hợp với Amazon Prime đảm bảo các tùy chọn vận chuyển cao cấp và lợi ích cho sự trung thành của khách hàng, tạo nên sự khác biệt trong lĩnh vực logistics thương mại điện tử.

FedEx Supply Chain

FedEx Supply Chain chuyên cung cấp các giải pháp chuỗi cung ứng toàn diện được tùy chỉnh cho các doanh nghiệp thương mại điện tử. Họ cung cấp các dịch vụ lưu kho, hoàn thành đơn hàng, vận chuyển và logistics ngược, được hỗ trợ bởi phân tích tiên tiến và các giải pháp dựa trên công nghệ. Mạng lưới toàn cầu của FedEx và cam kết đổi mới khiến họ trở thành đối tác ưu tiên cho các doanh nghiệp tìm kiếm các giải pháp logistics có thể mở rộng.

UPS

UPS nổi tiếng với khả năng vận chuyển và logistics rộng lớn, bao gồm giao hàng bưu kiện, giao nhận vận tải và dịch vụ quản lý chuỗi cung ứng. UPS cung cấp các giải pháp logistics có thể tùy chỉnh được thiết kế để tối ưu hóa hiệu quả và đáp ứng các nhu cầu kinh doanh cụ thể. Sự tập trung vào tính bền vững và đổi mới công nghệ của họ, chẳng hạn như UPS My Choice và các hệ thống theo dõi tiên tiến, nâng cao tính minh bạch và độ tin cậy trong logistics thương mại điện tử.

Lời Kết

Logistics thương mại điện tử đóng góp vào sự thành công của các doanh nghiệp trực tuyến bằng cách đảm bảo hoàn thành đơn hàng hiệu quả, giao hàng kịp thời và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Từ việc quản lý hàng tồn kho và xử lý đơn hàng đến tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển và tận dụng công nghệ, mọi khía cạnh của eLogistics đều đóng góp vào sự xuất sắc trong vận hành trên thị trường kỹ thuật số.

Một điểm quan trọng từ bài viết này là tầm quan trọng của việc lựa chọn đối tác logistics phù hợp. Bằng cách hợp tác với nhà cung cấp logistics phù hợp với nhu cầu kinh doanh cụ thể, doanh nghiệp có thể tinh giản hoạt động, giảm thiểu các thách thức về logistics và định vị doanh nghiệp thương mại điện tử của mình cho sự thành công bền vững.

Đội ngũ SECOMM có kinh nghiệm phong phú về thương mại điện tử tại nhiều thị trường APAC như Việt Nam, Úc, New Zealand, Hong Kong và Singapore. Chúng tôi có thể giúp doanh nghiệp áp dụng logistics vào thương mại điện tử và ngược lại, tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm của khách hàng, tinh giản quy trình thanh toán và nhiều hơn nữa để làm cho đế chế thương mại điện tử của doanh nghiệp tỏa sáng!

Liên hệ với chúng tôi hôm nay để được tư vấn miễn phí!