Bách hóa online là xu hướng kinh doanh tất yếu trong thị trường thương mại điện tử Việt Nam hiện nay. Một số doanh nghiệp bách hóa đã triển khai thương mại điện tử từ rất sớm và gặt hái được nhiều thành công như An Nam Gourmet, Bách Hóa Xanh, WinMart và Co.op Online.

Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng may mắn triển khai thương mại điện tử hiệu quả, bởi vì các rủi ro và quyết định sai lầm khi kinh doanh đều có thể xảy ra ở bất cứ lĩnh vực nào, không chỉ riêng ở thị trường eGrocery. 

Một số sai lầm có thể sửa chữa được, nhưng có những sai lầm dù có bao nhiêu ngân sách và thời gian cũng không thể bù đắp được. Sau đây là một số sai lầm kinh doanh bách hóa online mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp eGrocery cần lưu ý.

Xây dựng quy trình vận hành cho các hệ thống thương mại điện tử phức tạp

Quy trình kinh doanh bách hóa ở chuỗi cửa hàng và website thương mại điện tử là hoàn toàn khác nhau, nhưng nhiều doanh nghiệp khi triển khai thương mại điện tử lại đưa toàn bộ quy trình hiện có lên hệ thống website mà chưa có các giải pháp tùy chỉnh hoặc thay đổi sao cho phù hợp với quy trình vận hành chung.

Để chuyển dịch kinh doanh từ offline sang online, doanh nghiệp phải đối đầu với các khó khăn như đồng bộ dữ liệu từ POS (Point of sale – Điểm bán hàng), sàn thương mại điện tử, website thương mại điện tử cho đến các hệ thống khác như CRM, ERP, BI, etc. 

Thương mại điện tử bách hóa là ngành hàng rất đặc biệt, có nhiều đặc thù phức tạp như sản phẩm có nhiều đơn vị tính, cách bán, chênh lệch trọng lượng, giá luôn thay đổi liên tục (ngày/tuần/tháng/năm), các sản phẩm hết hạn cần hủy bỏ hoặc nhập hàng mới đều phải có số liệu cụ thể, quy trình thanh toán phức tạp, các nghiệp vụ nhập kho rườm rà, etc.

Đặc biệt, sản phẩm ngành bách hóa đa số là thực phẩm tươi sống, tiêu dùng nhanh nên tỷ lệ hư hao cao, thời gian giao hàng cần nhanh hơn so với các lĩnh vực khác. Ngoài ra, đối với các mặt hàng này, các “bà nội trợ” còn có nhu cầu phải được lựa chọn giờ nhận hàng chính xác. 

Chính vì sự phức tạp của quá trình vận hành mà yêu cầu về hệ thống thương mại điện tử cũng đặc biệt hơn so với các ngành hàng khác, khiến các nhà quản trị khó lòng nắm bắt được tình hình kinh doanh và không quản lý được số lượng sản phẩm tồn kho của mỗi chi nhánh.

Doanh nghiệp nên xây dựng cho mình đội ngũ inhouse (nội bộ) hoặc tìm kiếm các đơn vị phát triển thương mại điện tử bách hóa có kinh nghiệm để thiết kế quy trình vận hành hệ thống phù hợp với bài toán đặc thù ngành và doanh nghiệp – việc mà các nền tảng SaaS không thể cung cấp được.

Lựa chọn sai nền tảng thương mại điện tử 

Nền tảng thương mại điện tử là phần mềm mà doanh nghiệp sử dụng để xây dựng website thương mại điện tử. Việc lựa chọn nền tảng luôn là bước đầu trong quá trình kinh doanh thương mại điện tử nên khi lựa chọn sai sẽ kéo theo toàn bộ chiến lược kinh doanh bách hóa online đi xuống. 

Sau một thời gian sử dụng sai nền tảng, doanh nghiệp bắt buộc phải “thay máu” bằng một nền tảng khác. Sai lầm này làm hao tổn thời gian và ngân sách để xây dựng website thương mại điện tử cho doanh nghiệp mà không mang lại hiệu quả như kỳ vọng, mất thời gian tuyển dụng và đào tạo nhân viên làm quen với nền tảng mới. 

Để tránh được sai lầm không đáng có này, doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu ngắn hạn và dài hạn cho thương hiệu, từ đó xây dựng các tiêu chí lựa chọn nền tảng thương mại điện tử phù hợp nhất. Để làm được điều này, doanh nghiệp có thể tự nghiên cứu kỹ hoặc tìm đến các đơn vị chuyên môn để xin tư vấn chi tiết trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Việc này tuy cần đầu tư thời gian nhưng sẽ tiết kiệm được thời gian về lâu dài cho doanh nghiệp.

Hiện nay, đối với các doanh nghiệp muốn triển khai thương mại điện tử từng bước thường lựa chọn các nền tảng Saas (Software as a service – Phần mềm dạng dịch vụ) như Shopify, BigCommerce, Haravan ở giai đoạn đầu. Việc này giúp doanh nghiệp tiết kiệm ngân sách và thời gian trong ngắn hạn, thăm dò thị trường, etc. Sau đó, tiến hành chuyển đổi sang các nền tảng mã nguồn mở (Open Source) như WooCommerce, OpenCart, Magento để nâng cấp và mở rộng hệ thống website với các tính năng phù hợp hơn với người dùng và doanh nghiệp.

Với các doanh nghiệp đã có định hướng kinh doanh thương mại điện tử dài hạn thì thường lựa chọn các nền tảng mã nguồn mở ngay từ ban đầu để song hành lâu dài cùng doanh nghiệp. Việc bắt đầu và phát triển liên tục trên một nền tảng mã nguồn mở giúp doanh nghiệp tiết kiệm được ngân sách, thời gian chuyển đổi nền tảng, sở hữu và kiểm soát hoàn toàn hệ thống từ mã nguồn đến dữ liệu khách hàng, dễ dàng và chủ động phát triển các tính năng mới phù hợp với người dùng và thị trường.

Tuy nhiên, tương tự như việc xây dựng quy trình vận hành, việc lựa chọn nền tảng thương mại điện tử không có “công thức” chung cho mọi doanh nghiệp nên mỗi doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ chiến lược kinh doanh, mô hình vận hành trong từng thời điểm phát triển.

Chưa đầu tư vào thiết kế giao diện website bách hoá online

Giao diện rất quan trọng trong kinh doanh bách hóa, cần đạt chuẩn UI (User Interface – Giao diện người dùng) và UX (User Experience – Trải nghiệm người dùng). Đây là 2 yếu tố rất quan trọng trong bất kỳ website thương mại điện tử nào. Nhưng đang có nhiều doanh nghiệp lãng quên 2 yếu tố này khi thiết kế website, dẫn đến các hậu quả như giao diện kém bắt mắt, không thể hiện được đặc trưng của doanh nghiệp và ngành bách hóa, hiệu suất website kém, tải trang chậm, điều hướng kém và ít chức năng chuyên biệt cho lĩnh vực thương mại điện tử, etc.

Chính vì chưa đặt nặng việc thiết kế chuẩn UI/UX mà trải nghiệm người dùng trên website của doanh nghiệp trở nên kém đi, không giữ chân được người dùng, gây ảnh hưởng đến doanh thu và định vị thương hiệu của doanh nghiệp.

Thế nên khi lựa chọn nền tảng thương mại điện tử, doanh nghiệp cũng nên lựa chọn các nền tảng có thể giúp doanh nghiệp tùy chỉnh giao diện và chức năng trên mã nguồn. Hiện nay, có 3 cách thiết kế giao diện cho website:

• Sử dụng theme (giao diện) sẵn có: Doanh nghiệp có thể lựa chọn các theme có trên thị trường, cộng đồng phát triển hoặc đơn vị hợp tác. Cách này sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí, nhưng độ nhận diện thương hiệu thấp vì dễ bị trùng lặp với các website khác.
• Tùy chỉnh giao diện dựa trên theme sẵn có: Tương tự như cách trên, nhưng doanh nghiệp có thể tùy chỉnh theo nét đặc trưng riêng bằng cách tác động đến mã code ở front-end. Từ đó, doanh nghiệp vừa tiết kiệm chi phí vừa thể hiện được nét riêng.
• Thiết kế giao diện riêng: Việc này thường tốn chi phí hơn việc sử dụng theme nhưng lại đáp ứng tối đa các nhu cầu chuyên biệt và đặc thù của doanh nghiệp. 

Lộ trình xây dựng tính năng không phù hợp 

Hệ thống chức năng không đúng thời điểm, cái “cần không có” và “cái có không cần”.  Vào giai đoạn đầu mới tham gia thị trường thương mại điện tử, doanh nghiệp thường chưa có một lượng người dùng nhất định thì những chức năng về Loyalty Program (chương trình khách hàng thân thiết) là chưa cần thiết. Thay vào đó doanh nghiệp nên tập trung xây dựng chức năng giúp khai thác khác hàng tiềm năng. Sau khi đã có lượng người dùng ổn định, doanh nghiệp có thể dần xây dựng các chức năng chuyên sâu hơn, giải quyết được bài toán đặc thù ngành.  

Việc xây dựng hệ thống chức năng không phù hợp với nhu cầu của người dùng ở từng thời điểm sẽ làm lãng phí thời gian và chi phí xây dựng website mà không mang lại trải nghiệm mua hàng như ý, ảnh hưởng đến hiệu quả doanh thu và tụt hậu so với các đối thủ cùng ngành.

Nhìn chung, egrocery đang ở “thời cơ vàng” để các doanh nghiệp tiến hành triển khai thương mại điện tử. Tuy nhiên để nắm bắt được các cơ hội và thị phần thì doanh nghiệp cần lưu ý đến nhiều yếu tố, đặc biệt là các sai lầm cần tránh đã được đề cập trong bài viết này.  

Với kinh nghiệm triển khai thành công hệ thống thương mại điện tử bách hóa phức tạp như An Nam Gourmet, SECOMM hiểu rõ các trở ngại mà doanh nghiệp bách hóa đang gặp phải. Hãy liên hệ ngay SECOMM để được tư vấn miễn phí giải pháp phát triển hệ thống thương mại điện tử chi tiết!